Συμβουλές για άμεση ανακούφιση αν πάτησες αχινό

Μια ποδολόγος περιγράφει πώς θα αντιμετωπίσεις καλύτερα ένα από τα πιο συνηθισμένα καλοκαιρινά ατυχήματα: το πάτημα του αχινού.

Ένα σύνηθες καλοκαιρινό ατύχημα είναι το πάτημα του αχινού. Το κέλυφός του καλύπτεται από αγκάθια, τα οποία αν τον πατήσεις σπάνε και μπαίνουν μέσα στο δέρμα, προκαλώντας έντονο πόνο. Τι πρέπει να κάνεις τότε;

Οι αχινοί συνήθως αγκιστρώνονται σε πέτρες και ρωγμές βράχων ή κρύβονται σε αμμώδεις κοιλότητες. Τυπικά προτιμούν τα πιο ρηχά νερά. Δεν επιτίθενται, αλλά αν πατήσεις έναν ή με κάποιον τρόπο έρθεις σε επαφή με τη ράχη του μπορεί να είναι επώδυνο.

Οι αχινοί έχουν δύο τύπους δηλητηριωδών οργάνων: μεγάλα αγκάθια και κάποια μικρότερα, που ονομάζονται pedicellaria.

Τα μεγάλα αγκάθια δημιουργούν πληγές στο δέρμα.

Τα pedicellaria είναι μικρά, λεπτά και μυτερά όργανα που βρίσκονται μέσα στα μεγάλα αγκάθια και απελευθερώνουν το δηλητήριο όταν το μεγάλο αγκάθι έχει τρυπήσει το “θύμα” του. Βέβαια, δεν είναι όλοι οι αχινοί δηλητηριώδεις, γι’ αυτό και δεν πονάνε όλοι το ίδιο.

Τα συμπτώματα από το πάτημα αχινού ποικίλλουν ανάλογα με το είδος. Οι αντιδράσεις μπορεί να κυμαίνονται, ο πόνος μπορεί να είναι οξύς στην αρχή, ενώ σε περίπτωση που τα αγκάθια έχουν μπει βαθιά στο δέρμα ο πόνος είναι και διαρκής, μέχρι να καταφέρει κανείς να τα βγάλει. Αν πάτησες αχινό μπορεί να εμφανίσεις:

•    Πρήξιμο μέσα και γύρω από την περιοχή όπου τσιμπήθηκες
•     Ερυθρότητα γύρω από το σημείο εισόδου του αγκαθιού
•     Ευαισθησία ή πόνο
•     Λοίμωξη, εάν το τσίμπημα δεν αντιμετωπιστεί
•     Μπλε χρώμα εκεί όπου το αγκάθι τρύπησε το δέρμα
•     Μυϊκούς πόνους, σπανιότερα

Τι πρέπει να κάνεις για να αφαιρέσεις τα αγκάθια από το πέλμα σου:

•     Προσπάθησε να μη βάλεις καθόλου πίεση στην τραυματισμένη περιοχή, ώστε να μη σπρώξεις τα αγκάθια βαθύτερα.
•     Πρέπει να περιποιηθείς την περιοχή όσο πιο γρήγορα μπορείς.
•     Προσπάθησε να αφαιρέσεις τα αγκάθια το συντομότερο δυνατό για να ελαχιστοποιήσεις την αντίδραση καθώς και οποιαδήποτε πιθανή δευτερογενή μόλυνση από το τραύμα.
•     Βύθισε την πληγείσα περιοχή για 30 έως 90 λεπτά σε ζεστό νερό ή ξύδι για να βοηθήσεις να εξομαλυνθούν ή να διαλυθούν τα αγκάθια.
•     Χρησιμοποίησε τσιμπιδάκια για να αφαιρέσεις όλα τα αγκάθια που έχουν κολλήσει στο πόδι, το χέρι ή το σώμα σου.

Οι προσεκτικές κινήσεις είναι σημαντικές, για να μη σπάσει το αγκάθι μέσα στο δέρμα. Για ευκολία μπορείς να χρησιμοποιήσουμε έναν μεγεθυντικό φακό για να βλέπεις καλύτερα τα μαύρα στίγματα. Αν δεν καταφέρεις να βγάλεις όλα τα αγκάθια με την πρώτη, εφάρμοσε ελαιόλαδο στην περιοχή και συνέχισε προσεκτικά την προσπάθεια.

Στο τέλος τρίψε την πληγή με σαπούνι και νερό και ξέπλυνε με γλυκό νερό.

Εάν δεις σημάδια μόλυνσης, π.χ. ερυθρότητα ή πύον, εφάρμοσε τοπικά μία κορτιζονούχα αλοιφή και συμβουλεύσου γιατρό, που μπορεί να συστήσει και τη λήψη κάποιου αναλγητικού. Τα αγκάθια μπορεί να απαιτούν χειρουργική αφαίρεση εάν έχουν εισέλθει στον οστικό ιστό.

Καλό θα ήταν σε δεύτερο χρόνο να επισκεφτείς το Κέντρο Υγείας της περιοχής όπου βρίσκεσαι.

Τι δεν πρέπει να κάνεις για να αφαιρέσεις τα αγκάθια αχινού:

• Απόφυγε να χρησιμοποιήσεις βελόνες ή άλλα αιχμηρά εργαλεία για να απομακρύνεις το αγκάθι του αχινού. Η βελόνα μπορεί να τραυματίσει το δέρμα, σπρώχνοντας το αγκάθι πιο βαθιά μέσα στο δέρμα, ενώ μπορεί ακόμη και να προκληθεί μόλυνση και φλεγμονή.
• Μην ξεχνάς: Το ανθρώπινο δέρμα ενεργοποιεί τους δικούς του μηχανισμούς άμυνας. Έτσι, αν πρόκειται για ένα αγκάθι που έχει εισχωρήσει επιφανειακά στο δέρμα, ο οργανισμός έχει την ικανότητα να το αποβάλει έπειτα από μερικές ημέρες ή εβδομάδες.
• Προσοχή όμως: Τα άτομα με αλλεργικές αντιδράσεις σε δαγκώματα ή τσιμπήματα θα πρέπει να παίρνουν επιπλέον προφυλάξεις και να λαμβάνουν ιατρική βοήθεια αμέσως μετά το δάγκωμα ή το τσίμπημα.

Μια μόλυνση που προκαλείται από έναν δηλητηριώδη αχινό μπορεί να προκαλέσει στα αλλεργικά άτομα διάφορα συμπτώματα, όπως ζάλη, προβλήματα αναπνοής, πόνο στο στήθος, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό, απώλεια συνείδησης, ναυτία και έμετο. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα λοίμωξης, όπως πύον, ερυθρότητα, ή αυξημένη θερμότητα στο σημείο, εφαρμόστε τοπικά κάποια αντιβιοτική αλοιφή και καλέστε τον γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά.

Τα τσιμπήματα από αχινό μπορούν να αποφευχθούν:

• Κάθε φορά που επισκέπτεσαι μία νέα παραλία κοίταξε προσεκτικά γύρω σου, ιδιαίτερα στα βραχώδη σημεία, και πρόσεξε πού πατάς.
• Μην πηγαίνεις στη θάλασσα τη νύχτα αν γνωρίζεις ότι υπάρχουν αχινοί στην περιοχή.
• Φορώντας παπούτσια νερού ή βατραχοπέδιλα μπορεί να προστατεύσεις το πέλμα σου από τη ράχη ενός αχινού.